دالبی اتموس (Dolby Atmos) چیست و چگونه صدا را مجذوب کننده تر می نماید؟
به گزارش مجله حیات، دالبی اتموس، تکنولوژی پیشرفته صوتی که به وسیله کمپانی Dolby Laboratories پیشرفته، نحوه تجربه صدای فراگیر را متحول نموده است. این فناوری با ایجاد فضایی سه بعدی، صدا را قادر می سازد تا به صورت آزادانه در اطراف مستمع حرکت کند و تجربه ای طبیعی تر و واقعی تر را رقم بزند.
چه در حال دیدنی فیلمی پرفروش در سینما باشید، چه به موسیقی مورد علاقه خود در خانه گوش دهید یا مشغول انجام یک بازی ویدیویی پر هیجان باشید، دالبی اتموس با ارائه عمق، شفافیت و جزئیات بی نظیر، کیفیت صدای دریافتی را به طرز چشمگیری ارتقاء می بخشد.
دالبی اتموس چیست؟
دالبی اتموس فرمتی پیشرفته از صدای فراگیر است که با افزودن کانال های ارتفاعی، از سیستم های سنتی فراتر می رود. این فناوری امکان قرارگیری و حرکت دقیق صدا در فضای سه بعدی را فراهم می نماید. برخلاف سیستم های صوتی مرسوم که صداها را به کانال های خاص اختصاص می دهند، دالبی اتموس از صدای مبتنی بر شیء پشتیبانی می نماید، جایی که هر صدا (یا شیء صوتی) به عنوان یک موجودیت مستقل عمل نموده و می تواند در هر نقطه از میدان صوتی سه بعدی قرار گیرد.
این تکنولوژی برای اولین بار در سال 2012 در سینماها معرفی گردید و از آن موقع به بعد استفاده از آن به سینماهای خانگی، دستگاه های تلفن همراه و حتی هدفون ها نیز توسعه یافته است و تجربه ای فراگیر از صدا را در پلتفرم های مختلف ارائه می دهد.
نحوه عملکرد دالبی اتموس
دالبی اتموس به جای استفاده از صدای مبتنی بر کانال، با صداها به عنوان اشیاء مجزا برخورد می نماید. این بدان معناست که هر صدا را می توان با دقت در فضای سه بعدی قرار داد و جابجا کرد و چشم اندازی صوتی واقع گرایانه ای را خلق کرد که فرمت های صوتی سنتی قادر به دستیابی به آن نیستند. اجزای کلیدی این فناوری عبارتند از:
- کانال های ارتفاعی: این کانال ها بعد عمودی را به صدا اضافه می نمایند و به ایجاد جلوه های بالای سر مانند صدای باران یا پرواز هلیکوپتر امکان می دهند.
- اشیاء صوتی: به جای اختصاص صداها به کانال های ثابت، اشیاء صوتی را می توان به صورت پویا در هر نقطه از میدان صدا قرار داد.
- موتور رندرینگ: دالبی اتموس از الگوریتم های پردازش صوتی پیشرفته برای رندر کردن اشیاء صوتی در زمان واقعی استفاده می نماید و اطمینان حاصل می نماید که صدا برای سیستم بلندگوی خاص بهینه بازتولید می گردد.
از نظر عملی، این بدان معناست که وقتی فیلمی با دالبی اتموس دیدن می کنید، صدای عبور جت از بالا واقعاً از بالا به گوش می رسد و حتی اگر شخصیت ها در سراسر صفحه حرکت نمایند، مصاحبه واضح و متمرکز خواهد بود. این فناوری تجربه ای فراگیرتر و مجذوب کننده تر از گوش دادن به صدا ایجاد می نماید و باعث می گردد احساس کنید بخشی از ماجرا هستید.
دالبی اتموس در چه مکان هایی استفاده می گردد؟
هرچه تعداد اسپیکرهای سازگار با دالبی اتموس بیشتر باشد، صدای آن باکیفیت تر شنیده می گردد. سینماها یکی از برترین مکان ها برای تجربه کامل دالبی اتموس هستند، زیرا بیشتر سینماهای تجاری به طور معمول از مجموع 64 اسپیکر استفاده می نمایند. خوشبختانه در خانه و سیستم های ساده تر هم می توانید از این مشخصه مجذوب کننده بهره مند شوید. برای استفاده از دالبی اتموس در خانه به یک رسیور صوتی و تصویری (AVR) احتیاج است. این رسیور به طور اتوماتیک اطلاعات مربوط به اسپیکرهای اطراف خود، مانند نوع و محل قرارگیری آن ها را تشخیص می دهد.
در حال حاضر، سیستم دالبی اتموس خانگی حدبیشتر از 34 اسپیکر پشتیبانی می نماید. این بدان معناست که دقت در جانمایی صدا به مقدار سینماهای تجاری نخواهد بود. با این حال، برای لذت بردن از فیلم به کارگیری تمامی 34 اسپیکر ضروری نیست. در واقع، شرکت دالبی برای داشتن حداقل تجربه سینمای خانگی، استفاده از حداقل چهار اسپیکر را توصیه می نماید. بعلاوه، ساندبارهای سازگار با دالبی اتموس گزینه های متنوع و ارزان ای را برای دستیابی به همین تجربه ارائه می دهند.
از طرف دیگر، دالبی اتموس به روش متفاوتی روی دستگاه های گوشی موبایل نیز در دسترس است. از گوشی های هوشمند گرفته تا هدفون، می توانید تجربه ای مشابه را در کف دست خود داشته باشید. اسپیکرهای تلفن همراه و هدفون می توانند با تبدیل کانال ها به خروجی چند جهته مجازی، یک تجربه شنیداری 360 درجه را ایجاد نمایند.
دالبی اتموس در مقابل صدای بدون افت کیفیت (Lossless Audio)
دالبی اتموس و صدای بدون افت کیفیت دو فناوری مجزا برای بهبود تجربه صوتی هستند اما با روینمودهای متفاوت:
- صدای بدون افت کیفیت (Lossless Audio): بر کیفیت کلی صدا تمرکز دارد و تنها برای سیستم های فراگیر (surround sound) کاربرد ندارد. هنگام گوش دادن به این نوع صدا، همواره باید کیفیتی شفاف را تجربه کنید. در مقایسه با سایر فرمت های صوتی، صدای بدون افت کیفیت معمولا هنگام استریم کردن، مصرف دیتای بیشتری داشته و فضای بیشتری را روی دستگاه شما اشغال می نماید.
- دالبی اتموس: بر صدای فراگیر (surround sound) تمرکز می نماید و به همین علت تطبیق پذیری بیشتری دارد. با این حال، صدای بدون افت کیفیت و دالبی اتموس می توانند با هم ترکیب شوند، بنابراین مجبور نیستید همواره یکی را به دیگری ترجیح دهید.
کجا محتوای سازگار با دالبی اتموس را پیدا کنیم؟
بعضی سرویس های استریمینگ محتوای سازگار با دالبی اتموس را در اختیار شما قرار می دهند. بعضی از بازی های ویدیویی و دیسک های بلوری نیز از دالبی اتموس پشتیبانی می نمایند. یک راهنمای کلی برای تشخیص محتوای سازگار با دالبی اتموس این است که فیلم های با کیفیت 4K معمولا از دالبی اتموس نیز پشتیبانی می نمایند. از طرف دیگر، کیفیت صدای دالبی اتموس بعلاوه به کیفیت میکس (mixing) آن بستگی دارد. در حالی که بسیاری از پلتفرم ها در حال حاضر صدای دالبی اتموس را در سرویس های استریمینگ اولترا اچ دی خود ادغام نموده اند، کیفیت میکس در عناوین مختلف فرق دارد. فیلم ها و موسیقی های مختلف از فناوری های متفاوتی برای ارتقای تجربه شنیداری استفاده می نمایند.
در حالی که دالبی اتموس دنیای تفریح های تجاری را متحول نموده است، اما استفاده از آن در سینماهای خانگی و دستگاه های تلفن همراه محل بحث است. همانطور که در خصوص تمام سیستم های صوتی Hi-Fi، موفقیت دالبی اتموس وابستگی زیادی به نحوه پیاده سازی آن (تعداد کانال ها، چیدمان و کیفیت کلی بلندگوها) دارد. راه اندازی یازده کانال مورد احتیاج برای دستیابی به تجربه کامل، بدون یاری یک مهندس صدای اختصاصی، ممکن است برای کاربران عادی سینماهای خانگی کار دشواری باشد.
فناوری تلفن همراه به پیچیدگی سیستم های سالن های سینما نیست. اخیرا، دستگاه های گوشی هوشمند از هدفون های دالبی اتموس استفاده می نمایند که تجربه سالن های دالبی اتموس را شبیه سازی می نمایند، اما به جای کانال های کامل از استریو بهره می برند.
چرا دالبی اتموس همواره کیفیت را تضمین نمی نماید؟
روزنامه گاردین در سال 2020 با اشاره به چند علت کلیدی، به احتیاج روزافزون به استفاده از زیرنویس به علت مسائل وضوح صدا برای دیدنگران سینماهای خانگی اشاره نمود. اولین علت این است که بسیاری از کارگردانان، نسخه نهایی فیلم های خود را در سالن هایی دیدن می نمایند که با نحوه دیدنی بیشتر مردم مطابقت ندارد. سالن نمایش نهایی اغلب از نظر مقدار و تعداد بلندگوها فرق دارد و به طور کلی، تجربه ای متفاوت از سالن های سینمای تجاری بزرگ به مخاطب ارائه می دهد.
دومین علت این است که بسیاری از سینماها فیلم ها را با صدای صحیح پخش نمی نمایند. بیشتر سینماها فیلم ها را با سطح صدای دالبی اتموس بسیار پایین تری پخش می نمایند، چرا که صدای بلند ممکن است برای عموم آزاردهنده باشد. در نهایت، برخلاف سینماها، بیشتر سینماهای خانگی ظرفیت مشابهی برای صدای داینامیک ندارند. در نتیجه، کیفیت و چیدمان بلندگوها نقش مهمی در نتیجه نهایی دارد. به همین علت، بسیاری از سیستم های سینمای خانگی همچنان از فناوری قبلی دالبی، یعنی دالبی دیجیتال، استفاده می نمایند.
با وجود کمبودهای دالبی اتموس، پذیرش گسترده آن همچنان تولیدنمایندگان را به توسعه تجربیات بهتر و ارزان تر در زمینه صدای فراگیر تشویق می نماید. بسیاری از کاربرانی که نمی خواهند هزینه خیلی زیادی برای سیستم صوتی متحمل شوند، به سمت خرید ساندبار می روند که برای ساندبارها هم باید ویژگی های مختلفی مانند تعداد کانال را در نظر بگیرید.
منبع: MakeUseOf
منبع: دیجیکالا مگ