لیکوئید شدن در دنیای ارزهای دیجیتال چیست؟ - مجله حیات

لیکوئید شدن چیست؟

معامله گران در معاملات آینده می توانند با استفاده از وجوه به طور معینی از صرافی وام دریافت نموده تا به واسطه انجام معامله های خرید و فروش از نوسان به دست آمده سودهای قابل توجهی را کسب نمایند. به این نوع معامله گری Margin Trading نیز گفته می گردد و نه تنها صرافی های ارز دیجیتال متمرکز، بلکه در حال حاضر صرافی های غیرمتمرکز (DEX) نیز این سبک معاملات را در پلتفرم خود تعبیه نموده اند. جهت مطالعه بیشتر به expresblog.ir هم سر بزنید

نکته بسیار مهمی در اینجا وجود دارد. در حالی که وام گرفتن برای افزایش موقعیت های معاملاتی (Margin) شما می تواند هرگونه سود احتمالی را تقویت کند، شما می توانید مبلغ سرمایه گذاری شده خود را به راحتی به طور کامل از دست دهید. به همین علت، این نوع سبک معاملاتی شبیه به یک شمشیر دو لبه است.

مارجین تریدینگ چیست؟

معامله مارجین شامل تامین مبلغی برای وثیقه گذاری در یک پلتفرم معاملاتی است تا از نوسانات یک دارایی سود کسب کنید. به زبان بسیار ساده تر، مارجین تریدینگ را به عنوان قرضی از یک غریبه برای خرید بیت کوین یا ارز دیجیتال دیگری در نظر بگیرید. اما در این مورد، شما از یک صرافی ارز دیجیتال قرض می گیرید. این رویه به سرمایه گذاران این اجازه را می دهد که میزان موقعیت های ترید خود را افزایش دهند که به آن اهرم (Leverage) نیز گفته می گردد. بنابراین، شما این قابلیت را دارید تا به جای معامله با صد دلار، با هزار دلار و حتی بیشتر یک معامله را انجام دهید، اما همه چیز به این راحتی نیست و در ادامه شرح می دهیم.

به طور طبیعی، یک غریبه به شما بی علت پول قرض نمی دهد که برای ترید رایگان باشد. به طور مشابه، در معاملات مارجین، صرافی از شما می خواهد که میزانی ارز دیجیتال یا پول قانونی به عنوان وثیقه یا همان مارجین را برای باز کردن موقعیت معاملاتی معین کنید. این حاشیه اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می نماید و اگر معامله گر در موقعیت معاملاتی به میزان کل مارجین وارد ضرر گردد، صرافی به طور اتوماتیک این مبلغ وثیقه را به نفع خود برمی دارد و به اصطلاح لیکوئید شدن تریدر اتفاق افتاده است. معمولا به این اتفاق کال مارجین (Call Margin) نیز گفته می گردد؛ به این معنا که صرافی، مارجین شما را برای نقد کردن طلب نموده است.

بعلاوه باید ذکر کرد میزان پولی که می توانید از یک صرافی نسبت به مارجین اولیه خود قرض بگیرید، بسته به اهرم معین می گردد. به عنوان مثال، اگر از اهرم 5 برابر در مارجین اولیه 100 دلار بهره ببرید، وام 400 دلاری می گیرید تا موقعیت تجاری خود را از 100 دلار به 500 دلار افزایش دهید.

هر معامله این پتانسیل را دارد که بسته به میزان اعتبار دریافتی، بیشتر یا کمتر سود ببرد. به عنوان مثال، با استفاده از مثال اعتبار 5 برابری بالا، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش پیدا کند، شما از موقعیت تجاری 500 دلاری خود 50 دلار سود خواهید کرد که نمایانگر 50 درصد سود نسبت به مارجین اولیه 100 دلار شما است. شما سپس می توانید وام 400 دلاری که گرفته اید را پس بدهید و 150 دلار برای خودتان نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین اولیه.)

با این حال، اگر ارزش ارز دیجیتال که شما در حال معامله آن هستید 10 درصد کاهش پیدا کند، شما 50 دلار از مارجین اولیه خود را از دست خواهید داد (50 درصد ضرر.)

یک فرمول ساده برای محاسبه سود/ضرر پتانسیل شما هنگام استفاده از اعتبار وجود دارد.

• سود یا ضرر = (مارجین اولیه) x (درصد نوسان قیمت) x (اهرم)

به طور کلی این قاعده را در نظر داشته باشید که هر میزان اهرم شما بیشتر باشد، ریسک از دست رفتن سرمایه بیشتر می گردد یا از سوی دیگر، شما می توانید سود بیشتری را در یک برهه زمانی کمتر به دست آورید.

معنای لیکوئید شدن به زبان عملیاتی

در زمینه بازارهای ارز دیجیتال، لیکوئید شدن به زمانی اشاره دارد که یک صرافی به صورت اجباری موقعیت خرید با اهرم یک معامله گر را به علت زیان جزئی یا کلی از مارجین اولیه معامله گر می بندد. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که یک معامله گر قادر به تامین مارجین برای یک موقعیت خرید با اهرم نباشد (از داشتن سرمایه کافی برای ادامه معامله ناتوان باشد). در این شرایط، لیکوئید یا تسویه در معاملات آینده رخ می دهد.

تصور کنید یک موقعیت خرید با اهرم بالا از نوع معامله آینده باز نموده اید. اگر بازار به میزان کافی در خلاف موقعیت خرید شما حرکت کند، امکان از دست دادن تمام وثیقه (حاشیه اولیه) وجود دارد. در واقع، بعضی کشورها مانند انگلستان آن قدر این کار را پرخطر می دانند که صرافی های رمزارز را از ارائه محصولات معاملاتی با اهرم به سرمایه گذاران خرده فروشی ممنوع نموده اند تا از معامله گران تازه وارد در برابر لیکوئید شدن و از دست دادن تمام سرمایه گذاری شان حمایت نمایند.

شما می توانید با استفاده از این فرمول، درصد حرکتی که بازار باید در خلاف موقعیت شما انجام دهد تا لیکوئید شوید را پیگیری کنید:

• لیکوئید (درصد) = 100 تقسیم بر اهرم

به عنوان مثال، اگر از اهرم 5 بر یک بهره ببرید، موقعیت شما در صورتی که قیمت یک دارایی 20 درصد بر خلاف موقعیت شما حرکت کند، لیکوئید خواهد شد (100 تقسیم بر 5 = 20).

چگونه از لیکوئید شدن جلوگیری کنیم؟

هنگام استفاده از اهرم، گزینه های محدودی برای کاهش احتمال لیکوئیدی وجود دارد. یکی از این گزینه ها به عنوان حد ضرر (Stop loss) شناخته می گردد.

حد ضرر، که به عنوان سفارش توقف (Stop Order) یا سفارش بازار توقف (Stop-Market Order) نیز شناخته می گردد، یک سفارش پیشرفته تلقی می گردد که سرمایه گذار در یک صرافی ارز دیجیتال قرار می دهد و از صرافی می خواهد تا یک دارایی را زمانی که به قیمت معینی می رسد، بفروشد.

هنگام تنظیم حد ضرر، احتیاج دارید موارد زیر را وارد کنید:

• قیمت توقف: قیمت جایی که سفارش حد ضرر اجرا خواهد شد.
• قیمت فروش: قیمتی که شما قصد دارید یک دارایی رمزارز خاص را بفروشید.
• میزان: میزان دارایی خاصی که قصد دارید بفروشید.

اگر قیمت بازار به قیمت توقف شما برسد، سفارش توقف به طور اتوماتیک اجرا می گردد و دارایی را به قیمت و میزان معین شده می فروشد. اگر معامله گر احساس کند که بازار ممکن است سریعا علیه آنها حرکت کند، ممکن است تصمیم بگیرد قیمت فروش را پایین تر از قیمت توقف تنظیم کند تا احتمال پر شدن آن (خریدن به وسیله معامله گر دیگر) بیشتر گردد.

هدف اصلی یک توقف ضرر محدود کردن زیان های احتمالی است. برای درک بهتر موضوع، دو سناریو را در نظر بگیریم.

• سناریو 1: یک معامله گر 5000 دلار در حساب خود دارد اما تصمیم می گیرد از حاشیه اولیه 100 دلار و اهرم 10 برای ایجاد یک موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. او یک توقف ضرر 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود قرار می دهد. در این مورد، معامله گر ممکن است در این معامله 25 دلار ضرر کند که تنها 0.5 درصد از کل میزان حساب اوست. اگر معامله گر از توقف ضرر استفاده نکند، موقعیت او در صورت کاهش 10 درصد قیمت دارایی، تسویه می گردد.
• سناریو 2: یک معامله گر دیگر 5000 دلار در حساب معاملاتی خود دارد اما از حاشیه اولیه 2500 دلار و اهرم 3 برای ایجاد یک موقعیت 7500 دلاری استفاده می نماید. با قرار دادن توقف ضرر در فاصله 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود، معامله گر ممکن است در این معامله 187.5 دلار ضرر کند که معادل 3.75 درصد از حساب اوست.

درس اینجاست که در حالی که استفاده از اهرم بالاتر معمولا بسیار پرخطر در نظر گرفته می گردد، این عامل زمانی بسیار مهم می گردد که میزان موقعیت شما بسیار بزرگ باشد، همانطور که در سناریوی دوم مشاهده می گردد. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید زیان های خود در هر معامله را کمتر از 1.5 درصد از کل میزان حساب خود نگه دارید.

حد ضرر یا استاپ لاس را کجا قرار دهیم؟

وقتی صحبت از معاملات مارجین می گردد، مدیریت ریسک بدون شک مهم ترین درس است. هدف اولیه شما باید حفظ حداقل ضررها باشد حتی قبل از اینکه به سودها فکر کنید. هیچ مدل معاملاتی با شانس 100 درصد موفقیت وجود ندارد. بنابراین، شما باید مکانیزم هایی را برای یاری به بقای خود هنگام عدم موفقیت بازار پیاده سازی کنید.

قرار دادن حد ضرر به شیوه درست، بسیار مهم تلقی می گردد و اگر چه قانون طلایی برای معین حد ضرر وجود ندارد، معمولا یک بازه 2 تا 5 درصد از میزان موقعیت ترید شما توصیه می گردد. البته بعضی تریدرها ترجیح می دهند حد ضررها را درست زیر آخرین نقطه پایین نوسان قرار دهند (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که قبل از فعال شدن شما را لیکوئید کند).

دوم اینکه باید میزان پوزیشن ترید و ریسک مرتبط با آن را مدیریت کنید. هر چه اهرم شما بیشتر باشد، شانس لیکوئیدی شما نیز بیشتر می گردد. استفاده از اهرم اضافی معادل است با در معرض خطر غیرضروری قرار دادن سرمایه شما. علاوه بر این، بعضی بورس ها لیکوئیدی ها را به شدت مدیریت می نمایند. به عنوان مثال، بیت مکس تنها به تریدرها اجازه می دهد که بیتکوین را به عنوان مارجین اولیه نگه دارند. به این معنا که اگر قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند، میزان وجوهی که به عنوان وثیقه نگه داری می گردد نیز کاهش پیدا می نماید که منجر به لیکوئیدی سریع تر می گردد.

به علت خطرات مرتبط با معاملات با اهرم، بعضی صرافی ها به کاهش محدودیت دسترسی تریدرها اقدام نموده اند. قابلیت انجام معاملات اهرم دار در حال حاضر در صرافی های داخل کشور نیز به وجود آمده است؛ هر چند، بیشتر صرافی های داخل کشور نهایتا اهرم 10 برابری را به کاربران ارائه می دهند. برای جلوگیری از خطرات احتمالی، پیشنهاد می گردد حتی در صورت داشتن علم کافی، از اهرم های بالا برای انجام معاملات آینده استفاده نکنید.