خبرنگاران تماشای جنگ - مجله حیات

فیلم هایی که در فضای مجازی از تجمع و ازدحام مردم در کناره ارس پخش می شود، دلهره آور است، جمعیتی که در کنار رود ارس به تماشای آتش باری بین ارتش جمهوری های آذربایجان و ارمنستان ازدحام کرده اند، خودروهای بسیاری در کنار مرز پارک شده است، همه جریان شلیک خمپاره و راکت از سوی طرفین تا برخورد در مواضع یکدیگر را به تماشا نشسته اند.

در حالیکه بچه ها در پس هر شلیک گلوله ای فریاد شادی سر داده و همه چیز را بازی تصور می کنند، زنان گریه می کنند، پیرمردها هم آه از نهادشان در می آید که در پس برخورد هر گلوله توپ و خمپاره ای جان انسان و انسان هایی گرفته می شود، قصه تلخ جنگ تنها کمی آن سوتر از ارس قابل رویت است ،

اصلاندوز منطقه مرزی در شمال اردبیل است و ارس رودخانه ای که مرز ایران را در این نقطه مشخص کرده است، درست در مقابل این شهر مرزی، شهر هورادیز جمهوری آذربایجان قرار گرفته است و در این منطقه شعله های جنگ زبانه می کشد، از تپه های مشرف بر مرز به راحتی می توان شلیک خمپاره و راکت ها را از مواضع آذربایجان و برخورد آن با مواضع ارمنستان در مناطق اشغالی آذربایجان را دید و بر عکس.

هورادیز و مرزنشینان ایرانی در اصلاندوز مغان سال ها پیش در اوایل دهه 70 شمسی نیز شاهد صحنه های مشابهی بودند، در آن سال ها جنگ جمهوری های آذربایجان و ارمنستان تازه آغاز شده بود و با پیشروی ارامنه و تصرف شهرهای آذری نشین بسیاری از جمله غیرنظامیان کشته شده و صدها هزار نفر نیز با عبور از رودخانه ارس خود را به اصلاندوز و پارس آباد مغان رسانده و به مناطق امن در داخل مرزهای جمهوری آذربایجان منتقل شدند.

غروب ها ازدحام در مرز بیشتر می شود، برخی هم از پشت بام های خانه خود ماجرای جنگ را به تماشا می نشینند، شب ها تقابل آتش در دل تاریک آسمان صحنه های ویژه ای ایجاد می کند، صحنه هایی از پایکوبی نور در آسمان و صدای رعب انگیز برخورد سلاح های سنگین بر زمین.

مقام های مسوول در استان اردبیل به مرزنشینان هشدار می دهند که تجمع در مرز در شرایطی که هر روز آتش جنگ بین ارتش جمهوری های آذربایجان و ارمنستان در آن سوی مرزها شعله ورتر می شود اقدامی خطرناک بوده و مردم می بایست از این اقدام خودداری کنند.

بهروز ندایی، معاون سیاسی و امنیتی استاندار اردبیل در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران از ازدحام برخی مرزنشینان و تماشای تبادل آتش در آن سوی مرز انتقاد کرده و اضافه کرد: منطقه در شرایط خطرناکی است، هر آن احتمال حادثه ای وجود دارد و شهروندان باید بیش از گذشته به موضوع حساس بوده و نکات ایمنی را رعایت کنند.

فرمانداری شهرستان اصلاندوز مغان چند روز قبل با صدور اطلاعیه ای با اشاره به اصابت چندین گلوله جنگی در پی درگیری نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان در آن سوی مرز، از اهالی منطقه خواست تا از حضور در نوار مرزی خودداری کنند.

این فرمانداری با اشاره به برقراری امنیت کامل در مرزهای ایران از مردم منطقه خواسته است تا آرامش خود را حفظ کرده و از حضور و تجمع در مرز خودداری کرده و از دامن زدن به هرگونه شایعات بپرهیزند.

اما با وجود این هشدارها هنوز هستند تعداد زیادی که در روستاها و شهرهای مرزی به تماشای جنگ در آنسوی ارس می پردازند و به اعتقاد صاحب نظران می بایست اقدامات جدی در ممنوع کردن تجمع در نقاط مرزی از سوی مسوولان صورت گیرد.

به گفته آنها، در روزهای گذشته دهها گلوله توپ و راکت و خمپاره طرف های درگیر در آن سوی مرز به مناطق مرزی کشورمان اصابت کرده و اگر یکی از این گلوله ها به میان اجتماع کنندگان در مرز برخورد کند فاجعه بزرگی اتفاق خواهد افتاد و باید از همین اکنون اقدام قاطع در این زمینه صورت گیرد.

شرایط حساس در مناطق مرزی استان اردبیل

اصلاندوز مغان و مردمش این ایام روزها و شب های سختی را می گذرانند، جنگ در کنار گوش آنها در جریان است، شب ها صدای مهیب برخورد گلوله های توپ و خمپاره و پرواز هواپیما و بالگردها خواب راحت را از چشم مرزنشینان می رباید، بچه ها نیز با صدای هر انفجار و به لرزه افتادن شیشه های منازل بر ترس شان اضافه کرده می شود.

هر آن در اصلاندوز مغان احتمال بروز حادثه ای وجود دارد، مثل چند روز پیش که خمپاره ای در کنار مدرسه روستای قره قباق فرود آمد، خمپاره هایی نیز بر زمین کشاورزی روستاییان برخورد کرد و جنگل های حاشیه ارس که با برخورد گلوله های سنگین در کناره ارس آتش گرفته و از بین رفت.

شهروندان اصلاندوز از این بیم دارند که حادثه مشابه شهرستان همسایه شان خداآفرین برای آنها نیز تکرار شود؛ در هفته گذشته اصابت خمپاره در روستای پرویزخانلو در شهرستان مرزی خداآفرین موجب تخریب 6 واحد مسکونی شده و یک کودک 6 ساله نیز بر اثر اصابت ترکش مصدوم و روانه بیمارستان شد.

مریم ، زنی میانسال در روستای قره قباق اصلاندوز گفت: درست مقابل چشمانم گلوله خمپاره به نزدیکی مدرسه روستا افتاد، خدای نکرده اگر این گلوله به دبستان و یا یکی از منازل روستا اصابت می کرد فاجعه ای رخ می داد.

وی بیان نمود: برخی از روستاییان از ترس تکرار اصابت گلوله های توپ و خمپاره به پارس آباد مغان و خانه های بستگان خود رفته اند.

رحیم جوانی کشاورز است که با نشان دادن محل اصابت گلوله توپ و خمپاره به مزرعه پنبه اش می گوید: ادامه آتش باری و اصابت گلوله های توپ و خمپاره خسارت هایی به کشاورزان وارد می سازد و بیم آن می رود که تداوم آن به مناطق مسکونی و حتی جان مردم آسیب زند.

در این حال عباس مینایی، فرماندار شهرستان اصلاندوز مغان با تایید برخورد گلوله های توپ و خمپاره به این شهرستان گفت: این گلوله ها خوشبختانه به مناطق غیر مسکونی فرود آمده و تا به امروز خسارت مالی و جانی به همراه نداشته است .

بهروز ندایی ، معاون سیاسی و امنیتی استاندار اردبیل نیز گفت: تا به امروز گزارشی از خسارت وارده بر اثر برخورد گلوله سلاح های سنگین ناشی از درگیری در آن سوی مرز به شهرستان اصلاندوز مغان نداشته ایم و این گلوله ها عمدتا در دشت و جنگل های حاشیه ارس فرود آمده است.

وی بیان نمود: مقام های مسوول ایرانی به طرف های آذری و ارمنی چند بار در این زمینه تذکر داده اند.

او اظهار کرد: نیروهای نظامی و انتظامی در مرزهای استان در آماده باش بوده و مراقب اوضاع هستند، تا به امروز تعرضی نیز به مرزهای هوایی و زمینی کشور صورت نگرفته است.

سردار قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی ناجا هم هفته گذشته با اشاره به اصابت چند گلوله به نقاط مرزی ایران گفت: به طور جدی به طرفین مناقشه در این زمینه تذکر داده ایم.

وی اضافه کرد: شرایط عادی در مرزهای ما با هر دو کشور وجود دارد و امنیت کامل در مرز حکمفرما است.

مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره باغ کوهستانی در سال 1988 میلادی آغاز و در سال 1992 میلادی به درگیری های نظامی تبدیل شد.

بر اثر این مناقشه هفت شهرستان جمهوری آذربایجان به تصرف نیروهای ارمنستانی درآمد.

در سال 1994 میلادی با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا آتش بس میان طرفین مناقشه برقرار شد، ولی تلاش های بین المللی برای حل مسالمت آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه ای نداشته است.

از هفت روز پیش درگیری ها بین نیروهای ارتش آذربایجان و ارمنستان دوباره شعله ور شده است، هر دو طرف همدیگر را به آغاز درگیری ها متهم می کنند.

جمهوری آذربایجان اعلام کرده که در جریان درگیری های اخیر پیروز به آزادسازی بخشی از مناطق اشغالی خود از جمله شهر فضولی و چند روستای دیگر از تصرف ارتش ارمنستان شده است.