کرونا و انتخابات آمریکا؛ آیا ترامپ از پس کرونا برمی آید؟ - مجله حیات

گروه بین الملل خبرنگاران - مهدی پورصفا: بعضی از تحلیل گران با مطالعه سخنرانی های قبلی ترامپ بر این نکته تاکید دارند که او حساسیت فراوانی به وقایعی دارد که در سال های 1979 تا 1980 روی داد؛ زمانی که سفارت آمریکا در تهران به دست دانشجویان انقلابی فتح شد و عملیات نظامی آمریکایی ها برای آزادی آنان در صحرای طبس باخت. این افتضاح تاریخی منجر به شکست جیمی کارتر رییس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا در مقابل رونالد ریگان کاندیدای حزب جمهوری خواه شد. ترامپ به زعم خود نمی خواهد اتفاقی همچون رویدادهای سال 80 میلادی رخ دهد و نمی خواهد همچون کارتر از رییس جمهور قدرتمندترین کشور دنیا تبدیل به رئیس کشوری باخته گردد.

با در نظر دریافت این حساسیت شاید بتوان فشاری که هم اکنون بر روی ترامپ و در حالی که کمتر از 7 ماه به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در دسامبر سال 2020 وجود دارد را درک کرد. ساکن فعلی کاخ سفید هم اکنون سایه تبدیل شدن به یک جیمی کارتر دیگر در دنیای سیاست را احساس می نماید. این بار ماجرا ارتباطی با تهدید یک فدرت انقلابی و یا خارجی ندارد. مشکل مربوط به یک ویروس 100 نانومتری است که نه تنها آمریکا بلکه کل دنیا را درگیر خود نموده است.

ترامپ از جوی خواب آلو عقب مانده است

هم اکنون بر طبق نظرسنجی ها جو بایدن، کاندیدای حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 نزدیک به 8 درصد از ترامپ جلوتر است. از سوی دیگر ترامپ که در یک ماه اول بحران کرونا توانسته بود با استفاده از کنفرانس های خبری روزانه حمایت بیش از 50 درصد مردم آمریکا برای مقابله با ویروس کرونا را بدست آورد، هم اکنون حمایت کمتر از 50 درصد مردم را در اختیار دارد.

واقعیت این است که بیماری کووید 19 تمام پیش بینی های ترامپ را برای برد بدون دردسر انتخابات ریاست جمهوری بر هم زده است. شاید تا همین چند ماه پیش آنالیز تمام شاخص های اقتصادی نشان می داد که ترامپ صرفنظر از کاندیدای مقابل خود کار راحتی در انتخابات ریاست جمهوری در پیش دارد.

نرخ بیکاری علی رغم رشد کمتر از حد انتظار اقتصاد آمریکا در سال 2019 به کمتر از 4 درصد رسیده بود که این عدد در طول 50 سال گذشته بی سابقه بود. از طرف دیگر شاخص داو جونز به عنوان مطرح ترین بازار اقتصادی آمریکا در رکوردی باور نکردنی از مرز 30 هزار واحد نیز عبور نموده بود.

تمام این کارنامه فوق العاده ناگهان با گسترش بیماری کووید 19 بر باد رفت. ظرف کمتر از یک ماه شاخص داوجونز نزدیک به یک سوم ارزش خود را از دست داد و تمام رکوردهای ثبت نام برای بیکاری در ماه های آوریل و مارس در آمریکا شکست.

علی رغم اکراه دولت ترامپ از برقرای حالت قرنطینه افزایش سریع تعداد مبتلایان سبب شد تا ترامپ تن به برقراری مقررات محدودنماینده رفت و آمد عمومی بدهد. به زودی عکس های مربوط به موج جنازه ها سبب وحشت عمومی به گونه ای که حتی ترامپ نیز از آن یاد کرد.

شاید اوج این وحشت عمومی را می توان در تصاویری دید که توسط یک بالگرد بدون سرنشین از نحوه دفن قربانیان کرونا گرفته شد. یک گور دسته جمعی که جنازه ها در حال دفن شدن زیر لایه ای از بتن بودند. جالب اینجاست که شاید یک سال پیش چنین تصاویری در مینی سریال چرنوبیل نیز منتشر شد. تصاویری که نحوه شکست دولت شوروی از نحوه برخود با بحران انفجار در نیروگاه اتمی چرنوبیل را به تصویر می کشید.

با وجود این که هم اکنون میزان شیوع بیماری در آمریکا به میزان ثابتی رسیده و بسیاری انتظار دارند که تا اواخر فصل بهار هر چند به صورت موقت مسائل مربوط به بیماری از بین برود اما تحلیل های موجود نشان می دهد که پس لرزه های این بیماری بسیار قوی تر از آن است که بتوان آن را به راحتی تحمل کرد.

تحلیل های خوشبینانه نشان می دهد که اقتصاد آمریکا تا 6 ماه اول سال 2020 نزدیک به 5 درصد کوچک تر می گردد. چنین ضربه اقتصادی تنها با بحران وسیع اقتصادی سال 1929 میلادی قابل مقایسه است. بحرانی که اتفاقاً هربرت هوور رییس جمهور وقت آمریکا را درمقابله با رقیب دمکراتش تبدیل به یک رییس جمهور یک دوره ای کرد.

سئوال تعیین اینجاست که ترامپ تا چه اندازه در پاسخ به این بحران پیروز بوده و آیا این تدابیر می تواند وی را در انتخابات پاییز به پیروزیت برساند.

کرونا، ترامپ را هم سوسیالیست کرد

ترامپ و دولت وی به سرعت رخت سوسیالیسم را برای مقابله با شرایط فعلی اقتصادی به تن کردند و بانک مرکزی آمریکا برای مقابله با سقوط بورس نیویورک آغاز به خرید سهام شرکت های آسیب دیده کرد.

وزارت خزانه داری آمریکا نیز بلافاصله یک بسته 2 هزار میلیارد دلاری را برای یاری به اقتصاد به تصویب کنگره آمریکا رساند. گرچه نمایندگان و سناتورهای دموکرات این شرط را به لایحه ارائه شده افزودند که هیچ کدام از شرکت ها و مؤسسات اقتصادی ترامپ نمی توانند از این یاری استفاده نمایند.

نگاهی به ابعاد این بسته اقتصادی می تواند عمق دخالت دولت ترامپ را در اقتصاد آمریکا نشان دهد. شاید جالب باشد که بدانید در جریان بحران سال 2008 میلادی دولت اوباما یک بسته اقتصادی 700 میلیارد دلاری را برای یاری به اقتصاد آمریکا به تصویب رساند. نگاهی به این بسته نشان می دهد که دولت ترامپ حالا 3 برابر این مبلغ را هزینه می نماید.

علی رغم این که بخشی از این بسته 2 هزار میلیارد دلاری به صورت مستقیم و در قالب یاری های 1200 دلاری به مردم اختصاص می یابد اما بخش مهم تری از آن شامل خرید سهام شرکت ها و وام بلاعوض به کسب و کارهای کوچک برای احیای آن ها بوده است. هنوز روشن نیست که کسری بودجه برای تأمین یاری ها از کجا تأمین می گردد اما تحلیل گران تأثیر تزریق این مقدار از دارایی را در آینده نزدیک غیر قابل حدس می دانند.

شاید اگر 4 سال پیش کسی پیشنهاد چنین یاریی را برای رونق اقتصادی حتی در یک دهم این مقدار پیشنهاد می کرد از سوی ترامپ یک پیرو مارکس و حامی اتحاد جماهیر شوروی خوانده می شد اما حالا تهدید کاهش رشد اقتصادی و در پیش بودن انتخابات سبب شده تا وی حتی یک ثانیه نیز در امضای لوایح و فرامین قانونی مرتبط با این یاری ها تأخیر نکند.

چاه ویل بحران اقتصادی با بسته 2 هزار میلیارد دلاری پر می گردد؟

از هم اکنون با قاطعیت می توان گفت پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده بسته به این است که وی می تواند اقتصاد را این چاه بیرون بکشد یا نه؟

عجله وی تا به آنجاست که برای بازگشت شرایط به اوضاع عادی حتی با فرمانداران ایالات مختلف برای شکستن قرنطیه سرشاخ شده است. وی حتی از هواداران خود دعوت کرد تا برای شکستن قرنطینه به تظاهرات خیابانی بپردازند. نمونه آن نیز سه توییت وی بود از ساکنان ایالت هایی همچون میشیگان و ویرجینیا خواست تا برای آزادی این ایالت ها به به خیابان بیایند.

بعضی از پیش بینی ها نیز مدعی هستند که شاید از اواخر سه ماه سوم سال و اوایل سه ماهه چهارم اقتصاد آمریکا رشدی انفجاری داشته باشد. دلیل این مساله هم مبالغ اقتصادی بالایی است که در طول ماه های گذشته به اقتصاد این کشور تزریق شده است. بر طبق گزارش بانک گلدمن ساکس میزان رشد اقتصادی آمریکا در جهار ماهه پایانی سال 2020 به 12 درصد می رسد که فوق العاده است. البته این رشد با افزایش شدید تورم نیز همراه خواهد بود.

البته در کنار این پیش بینی های خوشبینانه نشانه هایی نیز از ادامه یافتن بحران به چشم می خورد که یکی از نشانه های آن کاهش سنگین قیمت نفت است به گونه ای که هم اکنون در قراردادهای آینده سه ماه آینده قیمت نفت آمریکا زیر 15 دلار معامله می گردد.

چنین قیمت پایینی می تواند تمام آرزوهای ترامپ برای حکمرانی آمریکا بر بازارهای نفت دنیا با استفاده از شیل نفت را به باد دهد. ترامپ برای مقابله با چنین شرایطی دستور خرید نزدیک به 77 میلیون بشکه نفت را برای انبار در ذخایر استراتژیک آمریکا صادر نموده اما روشن نیست که آیا این اقدام می تواند بازارهای نفت دنیا را نجات دهد یا نه؟

کوین هاست، مشاور اقتصادی کاخ سفید نیز از احتمال فشار بر رشد اقتصادی آمریکا خبر داده است. وی منفی شدن قیمت نفت آمریکا را پدیده ای بسیار کوتاه مدت دانست ولی گفت انتظار می رود افت فراوری ناخالص داخلی کشور در سه ماهه دوم سال به رکوردی تازه برسد.

هاست همچنین گفته است انتظار می رود به خاطر قرنطینه کشور برای مقابله با کرونا، افت فراوری ناخالص داخلی در نیمه دوم 2020 رکورد بزند.

این یعنی سایه بحران اقتصادی بر سر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همچنان باقی می ماند.

سایه کارتر بر سر ترامپ سنگین می گردد

با در نظر دریافت این شرایط می توان گفت که ترامپ واقعاً برای پیروزی در انتخابات احتیاج به یک معجزه دارد. البته وی روش های خود را برای برخورد با این مساله دارد. مقابله با خطر چین دستاویز مهمی است که ترامپ به شدت به آن امیدوار است. نگاهی به نظرسنجی ها نیز نشان می دهد که نزدیک به دو سوم مردم آمریکا نگاهی منفی به کشور چین دارند.

ترامپ امیدوار است که با عظیم نمایی این خطر و نشان دادن همکاری های گسترده و شخصی دموکرات ها با شرکت های چینی رأی مردم را به سمت خود باز گرداند. کمااینکه از هم اکنون بعضی سناتورهای آمریکایی از تصویب طرحی برای مقابله با خطر چین و بازگشت کارخانه ها به این کشور سخن گفته اند.

اخباری در مورد امکان شکایت بعضی ایالت های آمریکا از چین به دلیل اهمال در انتشار اطلاعات مربوط به ویروس کووید 19 منتشر شده است. از سوی دیگر امکان به وجود آمدن یک درگیری و تهدید عظیم امنیتی نیز می تواند دست ترامپ را برای مقابله با شرایط فوق باز کند؛ البته چنین کاری با محافظه کاری ذاتی ترامپ برای پرهیز از آغاز جنگ به شدت زاویه دارد.

در همین حال، توانایی های شخصی ترامپ نیز در مواقع حساس می تواند به یاری وی بیاید. جو بایدن رقیب وی نشان داده که در مناظرات تلویزیونی نمی تواند چندان جوابگوی افراد حاضرجواب باشد و حتی بعضی نیز از امکان زوال عقلی وی سخن گفته اند.

با در نظر دریافت موارد فوق با قاطعیت می توان گفت که ترامپ راستا ساده چند ماه پیش برای پیروزی را پیش رو ندارد. کوچک ترین اشتباه وی در ماه های به جامانده می تواند امید وی برای ادامه حضور در کاخ سفید به شدت کم رنگ کند.

هم اکنون کفه پیش بینی ها در حوزه مهم اقتصاد به ضرر وی است اما روشن نیست که در شش ماه آینده اوضاع به همین ترتیب پیش می رود و یا انتظار واقعه جدیدی را می توان داشت. با این حال ترامپ سرنوشت کارتر را نزدیک به خود می بیند.