دایره راحتی چیست و چگونه باید از آن خارج شد؟ - مجله حیات

برای درک بهتر موضوع، ابتدا باید مفهوم دایره راحتی یا Comfort Zone را به درستی شناخت. یکی از گویاترین تعریف های علمی در خصوص این پدیده، آن را با سطح اضطراب افراد مرتبط می داند. قرار گرفتن در دایره راحتی در واقع هر گونه رفتاری را شامل می گردد که در آن اندازه اضطراب فرد در پایین ترین سطح خود نگه دارد. هر کاری می تواند در این مفهوم بگنجد. از پخت و پز و شستشوی ظروف گرفته تا ارتباطات کاری یا تماشای تلویزیون. هر فعالیتی که با انجام آن سطح اضطراب فرد به حداقل برسد و فرد به آن فعالیت تمایل داشته باشد یا عادت کند، در دایره راحتی او قرار می گیرد.

اغلب افراد سعی می نمایند با انجام کارهایی خارج از این دایره، از آن بگریزند. هر چیزی که بتواند اندکی سطح اضطراب را افزایش دهد، خارج از مرزهای دایره راحتی فرد انگاشته می گردد. برای مثال اگر رفتن به سر کار و قرار گرفتن در معرض ترافیک و شلوغی مترو منجر به افزایش اضطراب شما می گردد و حس راحتی را در شما کاهش می دهد، این فعالیت، خارج از محدوده دایره راحتی شما به شمار میرود.

البته با اینکه اضطراب چیزی نیست که کسی تمایلی به کسب کردنش داشته باشد، اما اندازه کمی از آن به طرز شگفت انگیزی موثر و مفید است. در بسیاری مواقع ما به اندکی اضطراب احتیاج داریم تا بتوانیم خود را به انجام کاری ترغیب کنیم. بدین ترتیب کارایی ما بهبود میابد. در مطالعه ای که در سال 1908 بر روی موش ها انجام شد معین شد که با تفویض وظیفه ای بسیار بسیار ساده، کارایی افزایش یافته و متعاقبا سطح اضطراب نیز اندازهی رشد می نماید. سخت تر شدن وظایف، افزایش نسبی اضطراب و در نتیجه بهبود عملکرد را نشان داده و نهایتا با تخصیص وظایفی بسیار پیچیده، سطح اضطراب به حدی افزایش میابد که کارایی به صفر می رسد.

دایره راحتی معمولا به شکل بالا تصویر می گردد. دایره راحتی در دایره یادگیری محصور شده و دایره یادگیری در محاصره دایره ترس است. جایی که سطح اضطراب به حد نهایی می رسد. با یاری تصویر بالا می توان فهم بهتری از مثال آزمایش بر روی موش ها داشت. وقتی وظیفه ای بسیار ساده بوده، موش ها در دایره راحتی شان به راحتی به آن پرداخته اند. بدون اینکه احساس اضطراب خاصی داشته باشند. با افزایش سطح اضطراب موش ها به محدوده دایره یادگیری وارد شده و حتی عملکرد بهتری از خود نشان داده اند. اما هنگامی که وظیفه ای سخت به آنها محول شده، با اندکی افزایش سطح اضطراب، به دایره ترس وارد شده اند و سطح کارایی به حداقل و حتی صفر رسیده است.

با شک و تردید چه باید کرد؟

بخش اعظمی از اضطراب ما ناشی از شک در خصوص اندازه سادگی یا پیچیدگی کارهایی است که باید انجام دهیم. کارهایی که ما را از دایره راحتی مان بیرون می نمایند. علت این مساله این است که کارهای روتین و ساده ای مثل تماشای سریال، غذا پختن یا شستن ظرف ها اصلا برای ما مسایلی مهم و پیچیده به حساب نمی آیند. چرا که به خوبی با هر یک از آنها آشنایی کافی داریم. اما نتیجه فکر کردن به انجام کارهایی مثل رانندگی برای اولین بار، چتربازی یا هر کار نوی که در خصوص انجام آن نسبت به آن کار و خودمان شک داریم، افزایش اضطراب است.

نتیجه شک به هر کاری بروز احساسات و نمود تجربیات منفی است. نتیجه مطالعه ای در همین رابطه نشان داده زمانی که شرکت نمایندگان در آزمایش در برابر موقعیت های تازه که در خصوص آنها تردید داشته اند قرار گرفته اند، بدبینی و اضطراب در آنها افزایش یافته است. در مقابل، شرایطی که از نتیجه آن آگاه بوده اند اندازه کمتری از نشانه های منفی را در آنها بروز داده است.

ما به طور کلی در مقابل موقعیت ها یا چیزهای تازه، واکنش های منفی بروز می دهیم. برنِی براون (Brené Brown) -محقق- در این باره می گوید موقعیت های اجتماعی، سیاسی یا مالی نو همواره در ما تردید ایجاد نموده و دایره راحتی ما را کوچک تر می نمایند. و هر چه اندازه تردید و ترس ما از قرار گرفتن در موقعیت ها تازه بیشتر گردد، بیرون آمدن از دایره راحتی برای ما سخت تر و پیچیده تر خواهد شد.

آشنایی با موقعیت ها و چیزهای تازه به ما احساس راحتی و حتی لذت می دهد. اما گارد گرفتن های اولیه در مقابله با چنین موقعیت هایی چندان هم عجیب نیست. با نگاه از زاویه روند تکامل، ما احساس امنیت بیشتری در مقابل شرایطی که با آنها آشنا هستیم داریم و رفتارهای مثبت و منفی ما در موارد متفاوت ناشی از همین حس غریزی است. تصور ذهنی مان به ما می گوید: قبلا در موقعیت مشابه زنده ماندم، پس امتحان آن این بار هم مسئله ای ایجاد نمی نماید و در امان خواهم بود.

از طرفی، امتحان کردن چیزهای نو انرژی زیادی احتیاج دارد. پس وقتی که احساس خستگی و بی حالی داشته باشیم، بیشتر به پرداختن به عادت های قدیمی و معمول مان تمایل داریم و ریسک های کمتری را می پذیریم. همین مساله ما را -حداقل تا بازیابی دوباره انرژی- در دایره راحتی مان نگه می دارد.

اما آیا واقعا باید از دایره راحتی خارج شد؟ آیا نتیجه انجام این کار مفید است؟ پاسخ علم به این سوالات -در اغلب موقعیت ها- مثبت است. ما هم به پیدا کردن یک نقطه امن و مطلوب در دایره یادگیری تمایل داریم، اما در واقع بخاطر نگرانی ناخودآگاه در خصوص ورود به دایره ترس، از دایره راحتی مان هم خارج نمی شویم. در ادامه چند مزیت برای خروج از دایره راحتی و کوشش برای بهبود آستانه تحمل در صورت افزایش اضطراب آمده است:

یاری به پیشرفت

اندازه اندکی اضطراب و تردید، زمانی مفید است که با احساس پیروزیت همراه گردد. در این صورت رشد شخصی و شخصیتی را نتیجه خواهد داد. به همین علت است که بعضی ماجراجویی های خارج از محیط تکراری خانه -مثل کوهنوردی، چتربازی و حتی دوچرخه سواری- می تواند هیجان مثبت در ما ایجاد کند. چنین فعالیت هایی سطح اضطراب را تا حدی امن و مثبت افزایش می دهند و پس از سرانجام آنها و بازگشت به خانه، احساسات مثبتی همانند کسب یک دستاورد مفید و اعتماد به نفس در ما ظاهر شده یا افزایش پیدا می نمایند.

توسعه دایره راحتی

اگر دایره راحتی شما کوچک است، تعداد چیزهایی که می توانید بدون اضطراب به انجام برسانید هم کم خواهد بود. در این صورت اغلب اوقات -بخاطر ناتوانی در انجام بسیاری از کارها- مضطرب هستید و به علاوه پیشرفت های کمتری را هم تجربه خواهید کرد. با خروج مکرر از دایره راحتی، شما می توانید تعداد عادت ها و کارهای مفید بیشتری را به دایره راحتی خود بیاورید.

انجام کارهای نو و یاری به یادگیری چیزهای بیشتر

ماجراجویی های بیشتر منجر به ترشح دوپامین می گردد. دوپامین نقشی اساسی در ایجاد انگیزه در ما بازی می نماید و هیجان های تازه، اندازه آن را افزایش می دهد. به علاوه هیجان بیشتر، بهبود حافظه و افزایش یادگیری را هم نتیجه می دهد.

دنیل اچ. پینک (Daniel H. Pink) نویسنده کتاب Drive: The surprising Truth About What Motivates Us می گوید ایده آل ترین چیزی که می توانیم برای به دست آوردن انگیزه بیشتر احتیاج داشته باشیم، محیطی با متعادل ترین اندازه راحتی برای بیشترین سطح بازدهی است. به گفته او اگر شما زیادی احساس راحتی کنید، کارایی کمتری دارید. اگر احساس راحتی در شما زیادی کم است، باز هم اندازه کارایی پایینی دارید.

سعی کنید که سطح میانه را برای خود پیدا کنید. جایی که اندازه اضطراب شما در سطح کنترل شده ای باشد که در کنار استفاده از آن برای ایجاد انگیزه، توانایی تان برای مدیریت امور را هم از دست ندهید. هر گاه این شرایط به سطح متعادل و معقول رسید، سعی کنید با توسعه مسوولیت ها را -تا آنجا که اضطراب شما را تا دوباره تا حد معقول و آستانه تحمل تان بالا می برد- افزایش دهید. در این صورت در کنترل اندازه اضطراب و توسعه دایره راحتی خود پیروز عمل نموده اید.

اگر قصد توسعه مرزهای دایره راحتی خود را دارید و در عین حال نمی دانید از کجا باید آغاز کنید، می توانید با یاری این ابزار آنلاین، مرزهای دایره راحتی خود را بازشناسی کنید. با استفاده از این ابزار، می توانید با پاسخ گویی به چند سوال در خصوص سبک زندگی و اندازه هیجان هایی که تجربه می کنید، به عددی برسید که نشان می دهد دایره راحتی شما چقدر کوچک یا بزرگ است. به علاوه می توانید با مطالعه پیشنهادات و توصیه هایی که پس از سوالات به شما می گردد، نسبت به بهبود اوضاع اقدام کنید. اینکه تا چه حد می خواهید مرزهای دایره راحتی خود را توسعه دهید، کاملا به شما و مسیری که برای خود در زندگی ترسیم نموده اید بستگی دارد. نکته مهم در اینجا، ایجاد تعادل بین راحتی، امنیت، سلامت و البته اندازه هیجان هایی است که می خواهید تجربه کنید.

Crewblog.wpengine