ناامیدی از برق امید! ، رایگان شدن برق فقط برای خانه های خالی است - مجله حیات

جهت دریافت خدمات رنگ پتینه چیست با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

به گزارش گروه اقتصادی خبرنگاران، برق رایگان برای 30 میلیون ایرانی، خبری است که این روزها در گوشه و کنار می شنویم، حسن روحانی رئیس جمهور ابتدای شهریور ماه در جلسه هیأت دولت به مجانی شدن برق بیش از 30 میلیون نفر از مردم کشور اشاره نموده و می گوید آرزوی 42 ساله محقق شده و این مایه افتخار دولت دوازدهم است.

اسم این طرح را برق امید گذاشته اند و هدف طرح هم اعمال تخفیف صددرصدی برای مشترکان کم مصرف برق در کشور، تشویق مشترکان به اصلاح مصرف و در نهایت پیک سازی و کاهش هزینه های توسعه نیروگاه هاست. به عبارتی با کاهش هزینه ساخت و ساز، منابع صرف پرداخت قبوض مشترکان خوش مصرف می گردد و به این ترتیب، خوش مصرفان، استفاده از برق رایگان را تجربه خواهند کرد.

وزیر نیرو در روز سوم شهریور در جمع خبرنگاران در مورد این طرح می گوید گزارش وزارت نیرو درخصوص عملکرد بخش صنعت برق و توفیقاتی که در عرصه مدیریت مصرف نصیب کشور شده و همکاری و همراهی که مردم در تمام بخش ها اعم از صنعت، معدن، کشاورزی، خدمات، عمومی و بخش خانگی به روش های مختلف با خدمتگزاران خود در صنعت برق و وزارت نیرو داشته اند، در نشست هیأت وزیران منجر به مصوبه ای شد که در آن مصرف نمایندگان در بخش خانگی به سه گروه (پرمصرف، خوش مصرف و کم مصرف) دسته بندی می شوند. هدف ما در این طرح آن است که برای مشترکان در بخش کم مصرف ها تخفیف صددرصدی در قبوض برقشان قائل شویم. به عنوان قطعه ای از یک مجموعه فعالیت با عنوان مدیریت مصرف بنا داریم تا از کسانی که در این راستا فعالیت خوبی داشتند به نحو مناسبی قدردانی کنیم؛

رضا اردکانیان ادامه داد: برای مشترکان پرمصرف هم دو برنامه مهم داریم که با انتخاب یکی و یا هر دو اینها می توانند عنوان پرمصرفی را از خود دور نموده و به جرگه خوش مصرف ها بپیوندند. یکی از این برنامه ها کاهش مصرف به وسیله آموزش به مردم توسط شرکت های مدیریت مصرف و استارتاپ هاست که با چه کارهای ساده و کوچکی می توانند در بخش خانگی مصرف برق خود را مدیریت نموده و کاهش دهند. یک راه چاره دیگر هم که تدارک دیده شده استفاده از پنل های خورشیدی کوچک و نصب آنها توسط مشترکان پرمصرف روی پشت بام ها است.

وی تصریح می نماید کسانی که احتیاج اقتصادی دارند می توانند به وسیله سیستم بانکی، وام کم بهره ای را دریافت نمایند تا شرکت های مختلفی که از این طریق در توسعه نیروگاه های کوچک خورشیدی فعال می شوند این پنل ها را نصب نمایند. میزان برقی که از این طریق فراوری می گردد به راحتی به شبکه برق مشترکان وصل و می تواند مصرف آنها را از شبکه سراسری کاهش داده و اینها هم از گروه پر مصرف ها خارج شوند.

در آخر هم وزیر نیرو با بیان اینکه الگوی مصرف استان به استان، شهر به شهر و روستا به روستا متفاوت تعریف شده و خوش مصرفی و بد مصرفی بر اساس این الگو تشخیص داده می گردد، گفت: به همین خاطر برنامه ریزی شده که در ماه های به جامانده از سال تدارک لازم برای این موضوع دیده شده و اجرای عملی کار هم حداکثر برای اول سال آینده گذاشته گردد. برای پر مصرف ها نیز مصوبه هیأت وزیران دو ماه فرصت داده که دستورالعمل اجرایی تهیه و تدارک لازم برای مدیریت پرمصرف ها ببینیم و این فرصت و امکان فراهم گردد تا مصرف خود را کاهش دهند.

وزیر نیرو با بیان اینکه کم مصرف ها در حوزه انرژی از تخفیف صددرصدی برخوردار می شوند، می گوید: مطابق آمار براساس الگوی مصرف، حدود 8 میلیون و 400 هزار خانوار جزو مشترکان کم مصرف هستند.

*طرح برق امید محقق نمی گردد!

باید گفت به دلیل پایین بودن بیش از حد معیارهای معین شده برای کم مصرف ها در این طرح، بخش زیادی از صورتحساب های زیر این الگو مربوط به خانه های خالی و غیر دائم است. به علاوه آن دسته از مشترکین واقعی که در این محدوده مصرف می نمایند، افراد بسیار کم برخوردار هستند که از سطح زندگی بسیار نازلی بهره می برند، همچنین صورتحساب ماهانه برق در این محدوده مصرف مبالغ اندکی (برای مثال در حدود 5 تا 8 هزار تومان) دارد.

بنابراین از آنجا که تخفیف داده شده تنها به خانواده های بسیار کم مصرف می رسد و میزان آن در مقایسه با قیمت تجهیزات برقی کم مصرف، بسیار ناچیز است، این طرح حتی انگیزه ای برای حرکت مشترکین به سمت استفاده از تجهیزات برقی کم مصرف نیز ایجاد نمی نماید. بنابراین از جنبه های مختلف، طرح برق رایگان دولت، برخلاف اهداف معین شده، به کاهش مصرف به شکل موثر در جامعه منجر نخواهد شد.

به اذعان کارشناسان، ناتوانی در شناسایی دقیق خانه های خالی و غیر دائم نقطه ضعف اساسی طرح برق امید دولت است و از این رو تا زمانی که این نقطه ضعف رفع نگردد، اجرای این طرح توجیه ندارد.

در این راستا یاری دریافت از داده های سازمان امور اقتصادیاتی برای سکونتگاه های خالی و همچنین اطلاعات کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی جهت شناسایی خانوارهای احتیاجمند در نقاط مختلف کشور (که احتمالا بخشی از کم مصرف های واقعی را تشکیل می دهند) بسیار سودمند خواهد بود.

از آنجا که در هفته های اخیر موضوع اقتصادیات بر خانه های خالی در دستور کار مجلس شورای اسلامی واقع شده است، سازوکارهای قانونی شناسایی آن ها در حال تکمیل است و لذا وزارت نیرو می تواند از این فرصت استفاده کند. اما شناسایی سکونتگاه های غیردائم چالش جدی وزارت نیرو است که ضروری است تدابیر ویژه ای برای حذف آن ها از طرح برق رایگان صورت بگیرد؛ چراکه در غیر اینصورت این طرح از هدف اصلی خود دور خواهد شد.

در این زمینه ضروری است مجلس شورای اسلامی از شأن حاکمیتی و صندلی نظارتی خود استفاده کند و تا زمان شناسایی کامل خانه های خالی و غیردائم، اجازه اجرایی شدن این مصوبه هیئت دولت را ندهد.

* برق امید یک اقدام پوپولیستی

کارشناسان حوزه انرژی و البته بعضی از سیاسیون معتقدند این طرح بیشتر به جای آنکه تشویقی برای کم مصرف ها باشد بیشتر بار سیاسی دارد به طوریکه حتی یکی از اعضای شورای شهر تهران معتقد است دولت در سال پایانی فعالیتش به دنبال کارهای پوپولیستی رفته است.

جواد نوفرستی یکی از کارشناسان حوزه انرژی درباره اهداف معین شده برای این طرح به خبرنگار رادار اقتصاد می گوید اهدافی که برای طرح معین شده آرزوهای قشنگی است اما این روشی که در این طرح معین شده مناسب نیست.

وی ادامه می دهد طرحی که قرار است اجرا گردد تصمیم گیری بر مبنای اطلاعات ناصحیح است و بخشی از این نقدها را نیز مدیران توانیر قبول دارند.

نوفرستی با اشاره به گفته های رخشانی مهر می گوید: طبق گفته رخشانی مهر معاون شرکت توانیر 30 میلیون نفر هستند که مشتریان کم مصرف برق محسوب می شوند و مصرف آن ها در اقلیم عادی کشور زیر 100 کیلووات است که همین داده مبنای برق رایگان قرار گرفته است.

وی ادامه می دهد: طبق آمار توانیر 16.5 درصد همین 30 میلیون نفر مصرفی بین یک تا 50 کیلووات ساعت دارند این اطلاعات به طور قطع برای مشترکان دائم مصرف نیست و هیچ مشترکی حتی فقیرترین فرد جامعه نمی تواند ادعا کند که در ماه این مقدار مصرف می نماید و واضح است که مصرف با میانگین 12 کیلووات ساعت مربوط به سکونت غیر دائم است.

این کارشناس انرژی اضافه می نماید: 14 درصد دیگر بین 51 تا 100 کیلووات ساعت با میانگین 79 کیلووات مصرف دارند و بدون شک بین 80 تا 90 درصد این مشترکان نیز اقامتگاه های موقت دارند بنابراین امکان ندارد خانواده ای که یک یخچال و یک تلویزیون و 2 تا لامپ داشته باشد زیر 100 کیلووات ساعت مصرف داشته باشد؛ مشترکان سکونت دائمی که واقعا کم مصرف محسوب می شوند و کمتر از 100 کیلووات مصرف می نمایند، نهایتا دو میلیون مشترک هستند.

وی درباره امکان پذیر بودن تبدیل خوش مصرف ها به کم مصرف ها اظهار کرد: محال است که در این طرح خوش مصرف ها به کم مصرف تبدیل شوند زیرا مصرف آنها در همین حد هست و کاهش به کمتر از 100 کیلووات ساعت امکان پذیر نیست. اولین گروهی که پله 101 تا 150 کیلووات ساعت مصرف می نمایند حدود 4 میلیون مشترک است که میانگین 126 کیلووات ساعت مصرف دارد. خانواده ای که در این حد مصرف می نماید هنوز کولر آبی ندارد و این خانواده چطور حداقل 26 درصد کاهش مصرف خواهد داد و خانواده ها توان اقتصادی این موضوع را ندارد.

* طرح برق رایگان سیاسی است

رضا مقدم یکی دیگر از کارشناسان حوزه نیرو هدف اصلی طرح را سیاسی دانست و اشاره نمود: نکته ای که وجود دارد قبض برق خانواری که 100 کیلووات مصرف می نماید، 6 هزار تومان است این خانواده اگر 4 نفره باشد به ازای هر فرد ماهانه 1500 تومان هزینه برق پرداخت می نمایند.

وی اضافه کرد: سه دسته مصرف نماینده داریم که به کم مصرف، خوش مصرف و پرمصرف طبقه بندی می شوند. طبق طرح امید هر مشترک با مصرف زیر 100 کیلووات برق رایگان می گیرد و افراد خوش مصرف نیز تشویق می شوند تا مصرف خود را کاهش دهند.

وی اضافه کرد: در صورتی که طرح برق امید به صورت کامل محقق گردد، حدود 500 میلیارد تومان از درآمد توانیر حذف خواهد شد. سوالی که مطرح می گردد این است که آیا با این طرح می توان مصرف خوش مصرف ها را کاهش داد؟ واقعا امکان پذیر نیست که از خوش مصرفی به کم مصرفی برسند زیرا حداقل مصرف آن ها همان مقدار است و آورده ای برای دولت نخواهد داشت.

مقدم تصریح می نماید برداشت شخصی من از طرح دولت این است که مجموعه وزارت نیرو هنوز بعضی ابعاد این طرح تشریح نشده است به عنوان مثال محتمل است که سقف پرمصرفی هم کاهش پیدا کند اگر این رخ دهد جمعیت پرمصرف ها نیز افزایش خواهد یافت. بنابراین هدف دولت از اجرای این طرح افزایش پر مصرف ها است تا بتواند درآمد بیشتری به دست آورد و الا دولت می داند که فقط چیزی حدود 2 میلیون مشترک بیشتر وجود ندارد که بتواند براساس الگوی ارائه شده برقشان رایگان خواهد شد که عملا این دو میلیون نیز هیچگاه در خانه نیستند که برق مصرف نمایند.

منبع: رادار اقتصاد